PNL là viết tắt của Profit and Loss Statement, trong tiếng Việt là Báo cáo kết quả kinh doanh. Đây là một loại báo cáo tài chính quan trọng, cung cấp thông tin về lãi và lỗ của doanh nghiệp trong một khoảng thời gian cụ thể, thường là một quý hoặc một năm.
PNL được tính bằng cách lấy tổng doanh thu trừ tổng chi phí, bao gồm cả thuế thu nhập doanh nghiệp. Kết quả của phép tính này sẽ cho thấy doanh nghiệp đang có lãi hay lỗ. Nếu kết quả là số dương, doanh nghiệp đang có lãi. Ngược lại, nếu kết quả là số âm, doanh nghiệp đang lỗ.
Như vậy, dựa vào báo cáo PNL, doanh nghiệp, nhà đầu tư và các bên liên quan có thể đánh giá được hiệu suất vận hành cũng như tiềm năng sinh lời của doanh nghiệp trong tương lai gần.
Tầm quan trọng của PNL trong kinh doanh
Báo cáo PNL là một công cụ quan trọng giúp doanh nghiệp theo dõi tình hình tài chính, đánh giá hiệu quả hoạt động kinh doanh, và đưa ra các quyết định kinh doanh phù hợp. Ngoài ra, báo cáo PNL cũng là một nguồn thông tin quan trọng cho các nhà đầu tư, giúp họ đánh giá tiềm năng sinh lời của doanh nghiệp.
Báo cáo PNL có vai trò đặc biệt quan trọng trong vận hành kinh doanh, không chỉ với riêng doanh nghiệp mà còn có giá trị với cả nhà đầu tư:
- Đối với nhà đầu tư, PNL là một công cụ quan trọng để đánh giá tiềm năng sinh lời của doanh nghiệp. Thông qua PNL, nhà đầu tư có thể nắm bắt được tình hình tài chính của doanh nghiệp, bao gồm doanh thu, chi phí, lợi nhuận,… Từ đó, nhà đầu tư có thể đưa ra quyết định đầu tư sáng suốt, tránh rủi ro.
- Đối với doanh nghiệp, PNL là một công cụ quan trọng để theo dõi tình hình tài chính, đánh giá hiệu quả hoạt động kinh doanh, và đưa ra các quyết định kinh doanh phù hợp.
PNL không chỉ cung cấp thông tin về lãi và lỗ của doanh nghiệp, mà còn hỗ trợ doanh nghiệp trong việc phân bổ tài nguyên và ngân sách một cách hợp lý, đồng thời là cơ sở cho các kỳ kế toán và đóng thuế. Cụ thể, PNL giúp doanh nghiệp theo dõi xu hướng doanh thu và chi phí, luồng tiền, thu nhập ròng, cũng như lợi nhuận tổng cộng. Từ đó, doanh nghiệp có thể xác định được các khoản chi phí nào cần được cắt giảm, các khoản đầu tư nào cần được ưu tiên, và các nguồn lực nào cần được phân bổ hợp lý.
Báo cáo Lợi nhuận và Lỗ (PNL) cũng là nền tảng cho quá trình kế toán và đóng thuế. Cơ quan thuế thường yêu cầu báo cáo về lợi nhuận kinh doanh để xác định số thuế phải nộp.
Những thành phần trong báo cáo PNL
Để lập báo cáo PNL, cần nắm rõ các thành phần cơ bản và các yếu tố liên quan.
Thành phần cơ bản của PNL
Một bản báo cáo PNL đầy đủ bao gồm các thành phần cơ bản sau:
- Doanh thu: Là tổng số tiền mà doanh nghiệp thu được từ việc bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ trong một khoảng thời gian cụ thể.
- Lợi nhuận gộp: Là phần chênh lệch giữa doanh thu và giá vốn hàng bán.
- Chi phí hoạt động: Là tổng số tiền mà doanh nghiệp phải chi trả cho các hoạt động kinh doanh trong một khoảng thời gian cụ thể.
- Lợi nhuận trước thuế: Là phần chênh lệch giữa lợi nhuận gộp và chi phí hoạt động.
- Lợi nhuận ròng: Là phần chênh lệch giữa lợi nhuận trước thuế và thuế thu nhập doanh nghiệp.
Các yếu tố liên quan đến PNL
Ngoài các thành phần cơ bản kể trên, PNL còn liên quan đến các yếu tố khác như:
- Chi phí lãi vay: Là khoản tiền lãi mà doanh nghiệp phải trả cho các khoản vay.
- Thuế thu nhập: Là khoản phí mà doanh nghiệp phải nộp cho Nhà nước.
- Thu nhập khác: Là các khoản thu nhập không liên quan đến hoạt động kinh doanh chính của doanh nghiệp.
- Thu nhập trên cổ phiếu: Là số tiền mà cổ đông nhận được cho mỗi cổ phiếu họ sở hữu.
- Biến động thị trường: Có thể ảnh hưởng đến doanh thu và lợi nhuận của doanh nghiệp.
Phương pháp lập báo cáo lãi lỗ
Có nhiều cách để thực hiện báo cáo Lợi nhuận và Lỗ (PNL) cho một doanh nghiệp. Tuy nhiên, đa số doanh nghiệp thường áp dụng hai phương pháp phổ biến nhất, đó là phương pháp kế toán lũy tích và phương pháp kế toán tiền mặt.
Phương pháp kế toán lũy tích
Phương pháp kế toán lũy tích (Accrual Accounting Method) là phương pháp ghi nhận các khoản thu và chi phí trong báo cáo tài chính của doanh nghiệp khi chúng được phát sinh, chứ không phải khi tiền mặt được trao đổi.
Với phương pháp này, thu nhập được tính vào khi phát sinh, ngay cả khi tiền mặt chưa được nhận, và các chi phí được tính vào khi chúng phát sinh, ngay cả khi tiền mặt chưa được thanh toán.
Phương pháp kế toán lũy tích cho phép doanh nghiệp:
- Đo lường các khoản phải thu và phải trả, mang đến thông tin về luồng tiền trong tương lai.
- Thích hợp cho các doanh nghiệp có quy mô lớn và hoạt động phức tạp.
Do tính toán theo cơ sở lũy tích, các khoản chi phí có thể được ghi nhận trước khi tiền mặt được thanh toán. Điều này có thể dẫn đến sự khác biệt giữa báo cáo kết quả hoạt động và báo cáo lưu chuyển tiền tệ. Do đó, doanh nghiệp cần theo dõi chặt chẽ các khoản phải thu và phải trả, đồng thời quản lý tiền mặt một cách cẩn thận để tránh thiếu hụt.
Phương pháp kế toán tiền mặt
Phương pháp kế toán tiền mặt (Cash Accounting Method) là phương pháp ghi nhận các giao dịch tài chính trong báo cáo tài chính của doanh nghiệp chỉ khi tiền mặt được trao đổi. Sử dụng phương pháp này, thu nhập chỉ được ghi nhận khi tiền mặt được nhận thực sự, và chi phí chỉ được ghi nhận khi tiền mặt được thanh toán thực sự.
Phương pháp này có những ưu điểm sau:
- Đơn giản và dễ thực hiện, phù hợp với các doanh nghiệp có quy mô nhỏ và hoạt động đơn giản.
- Tạo ra báo cáo tài chính phản ánh đúng tình hình tiền mặt hiện tại của doanh nghiệp.
Phương pháp kế toán tiền mặt là phương pháp đơn giản và dễ thực hiện, phù hợp với các doanh nghiệp nhỏ và hoạt động đơn giản. Tuy nhiên, phương pháp này không phù hợp cho các doanh nghiệp lớn và hoạt động phức tạp.
Một số câu hỏi thường gặp về báo cáo PNL
Chắc hẳn bạn cũng có nhiều thắc mắc xung quanh chỉ số này. Hãy để 1Office giúp bạn giải đáp nhé!
PNL có giống với báo cáo thu nhập không?
Trong một số trường hợp, báo cáo PNL và báo cáo thu nhập có thể hoán đổi tên gọi cho nhau mà vẫn được sử dụng với cùng một mục đích. Cả hai đều cung cấp các thông tin về doanh thu, chi phí, lợi nhuận của doanh nghiệp trong một khoảng thời gian nhất định. Tuy nhiên, báo cáo thu nhập thường chỉ được dùng trong các quy định kế toán, thuế của một số quốc gia mà thôi. Trong khi báo cáo PNL xuất hiện trong mọi nền kinh tế.
Điểm khác nhau giữa PNL và bảng cân đối kế toán là gì?
Bảng cân đối kế toán và báo cáo PNL là hai báo cáo tài chính quan trọng của doanh nghiệp, cung cấp thông tin về tình hình tài chính của doanh nghiệp. Tuy nhiên, hai báo cáo này có những điểm khác nhau cơ bản sau:
Thời điểm lập báo cáo
- Bảng cân đối kế toán được lập tại một thời điểm nhất định, thường là cuối kỳ kế toán.
- Báo cáo PNL được lập trong một khoảng thời gian nhất định, thường là một quý, một năm hoặc nhiều năm.
Nội dung báo cáo
- Bảng cân đối kế toán thể hiện tổng quan về tài sản, nợ phải trả và vốn chủ sở hữu của doanh nghiệp tại một thời điểm nhất định.
- Báo cáo PNL thể hiện kết quả hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp trong một khoảng thời gian nhất định, bao gồm doanh thu, chi phí, lợi nhuận hoặc lỗ.
Cách thức lập báo cáo
- Bảng cân đối kế toán được lập dựa trên nguyên tắc cân đối, nghĩa là tổng tài sản luôn bằng tổng vốn chủ sở hữu và nợ phải trả.
- Báo cáo PNL được lập dựa trên nguyên tắc kết quả, nghĩa là lợi nhuận được xác định bằng cách so sánh doanh thu và chi phí.
Mục đích sử dụng báo cáo
- Bảng cân đối kế toán được sử dụng để đánh giá tình hình tài chính tổng thể của doanh nghiệp tại một thời điểm nhất định.
- Báo cáo PNL được sử dụng để đánh giá kết quả hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp trong một khoảng thời gian nhất định.
Có bắt buộc phải báo cáo lãi lỗ không?
Câu trả lời ngắn gọn là có. Báo cáo PNL là một trong những báo cáo tài chính quan trọng nhất của doanh nghiệp, cung cấp thông tin về kết quả hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp trong một khoảng thời gian nhất định. Việc lập báo cáo PNL là tuân thủ quy định của pháp luật trong luật kế toán của mọi quốc gia.
Cụ thể, báo cáo PNL được yêu cầu phải lập trong các trường hợp sau:
- Đối với các doanh nghiệp thuộc diện phải đăng ký kinh doanh theo quy định của pháp luật, báo cáo PNL phải được lập và nộp cho cơ quan thuế theo quy định của pháp luật.
- Đối với các doanh nghiệp không thuộc diện phải đăng ký kinh doanh, báo cáo PNL vẫn được khuyến khích lập để phục vụ cho mục đích quản lý, điều hành và đánh giá hiệu quả hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp.
Ai là người lập bảng báo cáo lãi lỗ?
Thông thường, báo cáo PNL được lập bởi bộ phận kế toán hoặc tài chính của doanh nghiệp. Nhân viên kế toán có trách nhiệm thu thập, xử lý thông tin liên quan đến doanh thu, chi phí, lãi vay, thuế và các chi phí khác để tính toán lợi nhuận hay lỗ của doanh nghiệp.
Với các cá nhân kinh doanh thì báo cáo PNL có thể được lập bởi chính cá nhân đó, hoặc bởi nhân viên kế toán được thuê ngoài. Tuy nhiên, trong hầu hết các trường hợp, báo cáo PNL vẫn được thực hiện bởi kế toán có chuyên môn cao để đảm bảo tính chính xác, đầy đủ nhất.